3. Kez Soruyoruz: IŞİD’e Patlayıcı Malzeme Sevkiyatı Türkiye Üzerinden mi?

Kürkçü, Başbakanlığa verdiği soru önergesinde  “Çatışmaların Silahlandırılmasını Araştırma” (CAR) kurumu tarafından açıklanan ve IŞİD’e el yapımı patlayıcı imalatında kullanılan malzemeleri temin eden Türkiye’de faaliyet  gösteren şirketlerin adının geçtiği raporu sordu. 

standardisation2011’de kurulan ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Çatışmaların Silahlandırılmasını Araştırma” [Conflict Armament Research (CAR)] kuruluşu dünyanın değişik bölgelerinde süre giden çatışmalarda kullanılan silah ve askeri mühimmatın uzman teknik ekspertizler yoluyla incelemesini yaparak malzemenin kaynağını, hangi ülkelerde ve firmalar tarafından üretilip sevkiyatının yapıldığını, sevkiyat sırasında hangi yollardan geçtiğini araştırıp belgeleyerek raporlaştırmaktadır.

CAR, Şubat 2016’da “IŞİD tarafından kullanılan el yapımı patlayıcı unsurlarının kaynağının izini sürmek” başlıklı 107 sayfalık raporu kendi internet sayfasında yayınlamıştır.

Bu rapora göre, IŞİD terör örgütü tarafından dünyadaki 20 ülkede 51 şirketin ürettiği askeri, kimyasal malzeme ile el bombası ve silah kullanılmaktadır. Söz konusu raporda adı geçen 20 ülkeden biri de Türkiye’dir ve Türkiye’de kurulu 13 şirket IŞİD’in kullandığı malzemelerin üretici ya da ithalatçısı olarak gösterilmektedir.  Rapora göre sevkiyat zincirinde yer alan 13 şirketle Türkiye, IŞİD güçlerinin El Yapımı Patlayıcı imalatında kullandıkları bileşenler için en önemli stratejik geçiş yolunu oluşturmaktadır.

Kimyasal prekürsörler -bir kimyasal reaksiyonu başlatmak için gerekli öncül maddeler- arasında yer alan alüminyum macunu, üre ve amonyum nitrat üreticisi ve ithalatçısı 6 firma, konteyner ve kimyasal prekürsör alanında 1 firma, patlayıcı fitili yapımında kullanılan kablo üreten ve ithal eden 2 firma, kablo ve tel üreten ve ithal eden 4 firma IŞİD terör örgütünün el yapımı patlayıcıları araştırılırken tespit edilmiştir. Bu malzemelerin IŞİD terör örgütü tarafından Eylül 2014 ile Nisan 2015 tarihleri arasında kullanıldığı raporlanmıştır.

CAR tarafından Şubat 2016’da hazırlanan raporla ilgili 29.02.2016 ve 27.05.2016 tarihlerinde verdiğimiz soru önergeleri Başbakanlıkça yanıtlanmamış, 29.02.2016 tarihinde verdiğimiz araştırma önergesi ise TBMM’de gündeme alınmamıştır.

Ancak araştırmalarını sürdüren CAR, Aralık 2016’da kendi internet sitesinde yayınladığı “IŞİD’in Askeri Üretim Standardizasyonu ve  Kalite Kontrolü” [Standardisation And Quality Control In Islamic State’s Military Production] başlıklı raporunda Kasım 2016’da Musul Operasyonu sonrasında Karakuş Kenti Gökçeli Mahallesinde IŞİD terör örgütüne ait  silah üretim tesisleri bulunduğunu tespit etmiştir. CAR raporunda burada bulunan malzemelerin başında roket yapımında kullanılan şeker, patlayıcı yapımında kullanılan alüminyum, mühimmat ve silah bakımında kullanılan gres, havan mermisi yapımında kullanılan çimento ve roket yapımında kullanılan potasyum nitratın Türkiye’de faaliyet gösteren firmalardan temin edildiğini, bunun yanı sıra Şubat 2016’da yayınlanan raporda tespit edilen ve Türkiye’de kurulu 13 şirkete ait malzemelerin de kullanılmasına devam edildiğini kaydetmiştir. CAR, yetkilileri üretici şirkete ve Türkiye resmi makamlarına ulaşmaya çalıştıklarını ancak bilgi alamadıklarını bildirmişlerdir.

Bu Gerekçeyle;

  1. Aralık 2016’da CAR tarafından hazırlanan raporda fotoğrafları da bulunan maddelerden potasyum nitratın Doktor Tarsa şirketi tarafından dağıtımının yapıldığı ve paketleme numaralarının 18258, 21019, 18745,100427, 12657, 120215, 11407, 240412, 18472 olduğu tespit edilmiş, konuyu firmaya soran bir gazeteciye de “T.C. devletiyle temasa geçilmesi” önerilmiştir. Üretici firmanın da Türkiye’de Toros adı altında faaliyet gösterdiği raporda fotoğraflarıyla yer almaktadır. Bilindiği gibi potasyum nitrat, patlayıcı yapımında kullanıldığı gerekçesiyle hazirandan beri Türkiye’de de satışı yasak olan bir maddedir. Buna göre hükümetiniz IŞİD terör örgütünün kullandığı potasyum nitratın Türkiye’den çıktığına veya ithal edildiğine dair bir araştırma yürütmüş müdür? Yürütmüşse bu araştırmanın sonucu nedir?
  2. Aynı raporda IŞİD terör örgütünün silah üretim tesisinde Türkiye Şeker Fabrikalarına ait şeker, Metkim firmasına ait alüminyum macunu, Petrol Ofisine ait gres, Canbensan firmasına ait çimento bulunduğu tespit edilerek fotoğraflarına raporda yer verilmiştir. Buna göre söz konusu maddelerin IŞİD terör örgütü tarafından kullanıldığı hükümetinizin bilgisi dahilinde midir? Değilse bu maddelerin IŞİD terör örgütünün eline nasıl geçtiği araştırılmış mıdır? Araştırılmamışsa neden?
  3. Conflict Armament Research (CAR) yukarıda sözü edilen Şubat ve Aralık aylarında raporlanan araştırmayla ilgili hükümetinizden veya bakanlıklarınızdan bilgi ve belge istemiş midir? İstemişse tarafınızdan ilgili kuruma ne zaman ve nasıl yanıt verilmiştir? Verilmemişse hangi gerekçeyle verilmemiştir?
  4. Conflict Armament Research’ün (CAR) Türkiye’de üretim ve/veya ticaret yapan şirketlerden bilgi ve belge istediği hükümetinizin bilgisi dahilinde midir?
  5. CAR’ın Şubat ve Aralık aylarında hazırladığı raporlarda IŞİD terör örgütünün patlayıcı yapımında kullandığı malzeme ve içeriklerin Türkiye’de faaliyet gösteren firmalar tarafından temin edildiği iddiaları karşısında hükümetinizce bir inceleme başlatmış mıdır? Başlatmışsa bu incelemenin içeriği nedir? Başlatmamışsa nedeni nedir?
  6. Hükümetiniz CAR’dan bağımsız olarak IŞİD terör örgütünün kullandığı malzemelerin izini süren bir mali/teknik soruşturma yürütmüş müdür? Yürütmüşse bu soruşturmanın sonuçları nelerdir? Yürütülmemişse neden?
  7. Hükümetiniz CAR tarafından açıklanan rapora itiraz edecek midir? Edecek ise gerekçesi nedir? Etmeyecekse neden?
NOT: Ertuğrul Kürkçü’nün aynı konuyla ilgili daha önce verdiği 2 soru önergesi ve bir araştırma önergesine bu bağlantılardan ulaşabilirsiniz.