Ertuğrul Kürkçü’nün, İnsan Hakları İnceleme Komisyonu’nun hazırladığı cezaevleri inceleme raporuna ilişkin muhalefet şerhine aşağıdan ulaşabilirsiniz.
TBMM İNSAN HAKLARI İNCELEME KOMİSYONU
BAŞKANLIĞINA,
Komisyonunuz bünyesinde kurulan Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Alt Komisyonu tarafından hazırlanan Ankara Sincan Ceza İnfaz Kurumları, Konya Ceza İnfaz kurumları ve Gaziantep Ceza İnfaz Kurumları ile Askeri Ceza İnfaz Kurumlarında yapılan incelemeler sonucunda hazırlanan taslak raporlar hakkındaki muhalefet şerhim aşağıdaki gibidir.
Bilgilerinize sunarım.
Ertuğrul KÜRKÇÜ
Mersin Milletvekili
- Hapsedilen bireyin hak ve özgürlüklerinin kısıtlı hale gelmesi onun insan onuruna uygun yaşama ve muamele görme hakkından alıkoymaz. Bu yüzden özellikle cezaevi incelemelerinde, inceleme komisyonlarının meseleye cezaevi idaresi cephesinden değil tutuklu ve hükümlü cephesinden bakma gerekliliğini getirir. Hazırlanan taslaklarda bu durumun yeterince gözetilmediği gözlemlenmiştir.
- Ülkemiz cezaevlerinde yaşanan genel sorunların pek azının incelenen cezaevlerinde gözlemlenmiş olması ilgi çekicidir. Kapasite fazlalığı, hasta tutuklu ve hükümlülerin durumu, cezaevinde işkence iddialarına söz konusu cezaevlerinde rastlanmış, bu da seçilen örneklemin yeterince objektif olup olmadığı konusunda şüphe yaratmıştır.
- Askeri cezaevinde yapılan incelemede ortaya çıkan sorunlar, basına çokça yansıyan “diskoda işkence” iddialarını gözlemlemekten uzak durmuştur. Kimi zaman ise askeri cezaevlerinde ölüm olaylarının olduğu düşünülürse bu incelemede konuya değinilmemiş olması sorunludur.
- Gaziantep E-tipi cezaevinde yapılan incelemede 2008 yılında İnsan hakları Derneğine şikayette bulunarak 5 tane mahkuma işkence yapıldığına dair şikayetin ve 2009 yılında aynı cezaevinde hayatını kaybeden Ali Yılmaz’ın ölüm nedenine dair şikayetlerin giderilip giderilmediği konusunda herhangi bir sorgulamaya rastlanmamıştır.
- Gaziantep cezaevindeki siyasi tutuklu ve hükümlülerin temel şikayetleri arasında bulunan disiplin cezaları ile ilgili raporda herhangi bir veri bulunmamaktadır.
- Gaziantep E-tipi cezaevinin fiziki yetersizliklerinin tutuklulara yansıması ağır hastalık sonucunu doğurmaktadır bir de bunun üzerine 1650 kişiye bir tek doktorun bakması söz konusu iken, aslında koşullarının tamamen insan sağlığına aykırı olduğu sonucu doğar. Bu sorunun altı raporda yeterince çizilmemiştir.
- Ankara Sincan Kadın Kapalı Ceza ve İnfaz Kurumları hakkında Çağdaş Hukukçular Derneği tarafından 19.12.2011 tarihinde açıklanan ve komisyonunuz raporunda yeralmayan bazı hususlar aşağıdaki gibidir.
a) Sincan Kadın Cezaevinde ağırlaştırılmış müebbet hapis hükümlülerinden Muhabbet Kurt günde bir saat havalandırmaya çıkarılmaktadır.
b) Hapishaneye ilk girişte çırılçıplak arama uygulaması mevcuttur. Tutuklu ve hükümlüler, uyuşturucu arama bahanesiyle zaman zaman tacize varan aramalara maruz kalmakta bu aramalara karşı çıkıldığında ise önce tutuklu ve hükümlülere saldırıp daha sonra tuttukları gerçek dışı tutanaklarla yargılanmaları ve hücre cezası ile cezalandırılmaları sağlanmaktadır.
c) Hapishaneye ilk girişte çırılçıplak arama uygulaması mevcut. Tutuklu ve hükümlüler, uyuşturucu arama bahanesiyle zaman zaman tacize varan aramalara maruz kalmakta bu aramalara karşı çıkıldığında ise önce tutuklu ve hükümlülere saldırıp daha sonra tuttukları gerçek dışı tutanaklarla yargılanmaları ve hücre cezası ile cezalandırılmaları sağlanmaktadır.
d) Hücreden ilk çıkışta üst ve ayakkabı aramasına tabi tutulan tutuklu ve hükümlüler, açık-kapalı görüş, avukat görüşü, revir, idare gibi hapishane içerisinde herhangi bir yere infaz koruma memuru nezaretinde gittikleri halde yeniden genellikle ilk aramayı yapan ve kendisine nezaret eden memur tarafından üst ve ayakkabı aramasına tabi tutulmaktadırlar.
e) Muayeneye askerin girdiği, sevklerin çok geç yapıldığı ya da yapılmadığı tespit edilmiştir. Tutuklulardan 60 yaşındaki Besna Özer Türkçe bilmediğinden derdini anlatamamış ve bu nedenle iki kez hastaneden tedavi olamadan geri dönmüştür. Hastalığı nedeniyle diyet yapması gereken Besna Özer’in diyet yemek talepleri de reddedilmiştir.
f) Suç duyuruları ve çeşitli kurumlara yazılan şikayet bildirir dilekçelerin kayıt altına alınmadığı, kayıt numaraları istendiğinde verilmediği bu nedenle akıbetlerinden haberdar olunamadığı ya da işleme hiç konulmaksızın dilekçe sahibine iade edildiği tespit edilmiştir.
g) Telefonla görüşme sırasında isim-soyisim söylenmesi dayatılmakta söylenmediği takdirde görüşme kesilmektedir. Yine kadın hapishanesinden M.Ç’nin anlatımlarına göre; aile yoksa ve telefon arızalıysa, problem hapishaneden kaynaklanıyor olsa bile bir daha bu aramaya izin verilmemektedir.
h) Arama sırasında tüm hücre dağıtılmakta ve duvarlarda ve panolarsa asılı ne varsa sökülüp atılmaktadır. Arama esnasında denetimden geçerek gelen mektuplar bile incelenmekte ve hücrede bulunan kantinden alınmış eşyalara dahi el konulmaktadır.
i) Sincan Kadın Hapishanesinden D.Y ile R.A, tek kişilik yan yana sıralanmış 7 hücrelik bir bölümde 6 kişi kaldıklarını, ortak kullanım alanları olmadığı için bu hücrelerden bir tanesini mutfak olarak kullanmak istemeleri üzerine idarenin bu hücreyi kapatmaya çalıştığını ve yaklaşık 30 infaz koruma memuru ve bir ikinci müdür tarafından saldırıya uğradıklarını belirtmişlerdir. Yine tutuklu ve hükümlülerden D.Y, başka bir hücreye götürülme talebi olmadığı halde 15-20 infaz koruma memuru tarafından zorla şiddet kullanılarak başka bir hücreye götürülmüştür.
j) -Kantindeki eşyaların yetersiz, kalitesiz ve pahalı olduğu,
– Haftada yalnızca iki gün sıcak su verildiği,
– Kırtasiye malzemelerinin ve kırmızı dışında renkli kalemlerin verilmediği,
– Resim ve elişi malzemeleri ile ip verilmediği,
– Elektriklerin aniden kesildiği ve uzun süre verilmediği,
– Zaruri ihtiyaçların, su, telefon kartı ve temizlik eşyalarının kantinde bulunamadığı,
Gözlenmiştir.
