OHAL, Sermayeyi İşçi Cinayetlerine Teşvik Ediyor

Kürkçü, TBMM’ye verdiği araştırma önergesinde 2016’da artan işçi cinayetlerinin sebeplerinin araştırılmasını istedi.

ct6h3q0xyaa8ma5İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre, Eylül’de en az 141, 2016’nın ilk dokuz ayında 42’si çocuk olmak üzere en az bin 421 işçi, “iş kazaları”nda hayatlarını kaybetmiştir. 2014’te bu sayı bin 886’ydı. Ancak o yıl Soma Linyit işletmelerinde tarihimizin en büyük işçi katliamı gerçekleşmiş, ardından Ermenek Madeni’ndeki “katliam” gelmiş, bunu Torunlar İnşaat’taki toplu ölümlere yol açan cinayet izlemişti. 2015’te ise Soma ve Ermenek ölçeğinde toplu ölümler yaşanmadığı halde, bin 730 iş cinayeti vardı. 2016’nın sona ermesine hala üç ay varken bin 421 işçinin iş cinayetleri sonucu aramızdan ayrılmasına tanıklık ediyoruz. Aynı hızla devam ettiği takdirde iş yeri cinayetlerinde 2016 kayıplarının 2015’in önüne geçmesi kaçınılmaz görünüyor.

21 Temmuz’da OHAL kararnamesinin TBMM’den geçmesinin hemen ardından çıkartılan kanun hükmünde kararnamelerle bir yandan hak ve özgürlüklere yönelik kısıtlamalar; basına ve muhalefete karşı ağır bir baskı dönemi başlarken diğer yandan da işçilerin hak ve çıkarlarına karşı -bireysel emeklilikten, ÇED raporlarının rafa kaldırılmasına, büyük özelleştirme hazırlıklarından, farklı düzeylerde sermaye teşviklerine kadar- pek çok kısıtlama hayata geçirilmeye başlandı. AKP hükümetinin gündeminde şimdi kıdem tazminatı hakkı ile kamu personelinin iş güvencesinin ortadan kaldırılması hedefi var. Ancak, iş güvencesine dönük bu saldırıların iş cinayetlerinin en önemli dolaysız etkenleri arasında olduğu Çalışma Bakanlığı’nın raporlarıyla da doğrulanıyor.

İş cinayetlerinin önlenmesinde en önemli adımlardan birinin işyeri yönetimine işçi katılımının sağlanması olduğu çalışma yaşamının başlıca ilkeleri arasındadır. İşçilerin ekonomik-sendikal örgütlenmeleri dahi çok çeşitli engellerle karşı karşıya iken, OHAL ilanıyla birlikte işyerlerinde yönetim daha da keyfileşmiş, “halka ve işçilere OHAL yok” iddiası lafta kalmıştır. OHAL, koşulları otomatik olarak patronlar lehine, işçiler aleyhine döndürmeye başlamıştır. İşçi direnişleri, grev ve sendikal örgütlenme çabaları baltalanırken, işçi mücadelelerinin haberlerine yer veren yayın organları da susturularak işçi sınıfının sesi iyice kısılmaya çalışılmıştır.

İşyerlerinde işçi ölümlerinin başlıca nedenin, sağlıklı ve güvenli çalışmanın bir “maliyet artırıcı” unsur olarak görülmesidir. Sermaye sahipleri bu nedenle çalışmayı üretici insanla ilişkilendiren “işçi sağlığı” kavramı yerine sermaye ve mülk sahipliğini esas alan “iş sağlığı” kavramını dayatmakta, böylece çalışma yaşamının esası işçilerin değil, işin sağlığına, işletmenin verimliliğine dayandırılmaktadır. AKP iktidarı da, kendinden öncekiler gibi,  işyerlerinde işçilerin can güvenliğini sağlayacak düzenleme ve denetimleri yerine getirmektense küresel rekabette fiyat avantajını gerçekleştirmek için üretim maliyetlerini geri çekmenin başlıca imkanı olarak emekçileri koruyan mevcut düzenlemeleri ortadan kaldırırken; sermaye sahiplerini tutan bütün bağları işçi haklarına saygıya zorlayan kamunun denetim görevini de savsaklamakta, işyerlerinde işçi ölümlerini “kader” olarak değerlendirmeye devam etmektedir.

Düşük ücretler, 13-14 saate varan uzun çalışma koşulları, sosyal güvencelerden yoksunluk ve sağlıksız çalışma koşulları 10 milyonun üzerindeki çalışanı çepeçevre sarmış durumdadır. Toplumun başlıca üretici gücü, emekçi nüfus, küresel rekabette fiyat avantajını işçinin sırtından  sağlama ve daha yüksek bir hızla sermaye istifleme hedeflerine kurban edilmektedir.

İş kazaları/cinayetlerinin, her yıl giderek çoğaldığını ortaya koyan aksi iddia edilemeyecek veriler ortada olduğu halde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu alandaki görevlerini yerine getirmediği gibi, işçi sağlığı adına görev üstlenmeye hazır sendikaları ve meslek odalarını da sorun alanlarından uzak tutmak üzere çalışanların örgütlerinin önüne ağır bürokratik engeller çıkarmaya devam etmektedir.

Bu gerekçe ile, 2016’da artma eğilimi gösteren işyerinde işçi ölümlerinin nedenlerinin araştırılması ve ortadan kaldırılması amacıyla gerekli önlemlerin alınması için meclis araştırması açılması gerekmektedir.